62% sản phẩm OCOP 4 sao được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ

Thống kê từ 27 địa phương cho thấy, có 978 sản phẩm được công nhận OCOP 4 sao, trong đó 62% sản phẩm đã được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.

Thông tin trên được ông Lê Huy Anh, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết tại Hội nghị Quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ (SHTT) năm 2024 do Bộ KH&CN phối hợp với UBND TP. Hà Nội vừa tổ chức mới đây.

Theo đó, năm 2023, Cục Sở hữu trí tuệ đã phối hợp với Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương và Văn phòng Điều phối nông thôn mới các địa phương đánh giá thực trạng và nhu cầu bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ ở trong và ngoài nước cho các sản phẩm OCOP (công văn 4080/SHTT-NĐHT ngày 11/10/2023 của Cục SHTT).

Tính đến hết tháng 12/2023, đã có 63/63 tỉnh, thành phố đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP với kết quả như sau: Đã có 11.056 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên (tăng 2.189 sản phẩm so với tháng 12/2022), trong đó 68,9% sản phẩm 3 sao, 29,9% sản phẩm 4 sao, 42 sản phẩm 5 sao, còn lại là tiềm năng 5 sao; có 5.724 chủ thể OCOP, trong đó có 37,5% là HTX, 24,4% là doanh nghiệp, 35,3% là cơ sở sản xuất/hộ kinh doanh, còn lại là tổ hợp tác.

Thống kê từ 27 địa phương có công văn gửi Cục Sở hữu trí tuệ cho thấy, có 978 sản phẩm được công nhận 4 sao, trong đó 62% sản phẩm đã được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, các sản phẩm còn lại đều đã nộp đơn đăng ký tại Cục.

Các sản phẩm đã được công nhận 4 sao nhưng chưa được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ là các sản phẩm được công nhận từ trước năm 2023 khi Thủ tướng Chính phủ chưa ban hành Quyết định số 148/QĐ-TTg ngày 23/2/2023 về Bộ tiêu chí đánh giá, phân hạng sản phẩm Chương trình mỗi xã một sản phẩm với quy định một trong những bắt buộc đối với sản phẩm đề nghị xét, công nhận 4 sao trở lên là phải có nhãn hiệu được đăng ký.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt và các đại biểu tham quan gian hàng trưng bày sản phẩm được bảo hộ quyền SHTT tại Hội nghị Quản lý nhà nước về SHTT. Ảnh: BL

Ông Lê Huy Anh cũng cho biết, Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), kiến nghị xây dựng tài liệu hướng dẫn đăng ký bảo hộ và quản trị nhãn hiệu tại Việt Nam cho các chủ thể OCOP và tài liệu hướng dẫn đăng ký bảo hộ và bảo vệ quyền đối với nhãn hiệu cho các chủ thể OCOP tại các thị trường: Đông Bắc Á, EU, Mỹ, Australia và New Zealand, Singapore, Ấn Độ, Lào, Campuchia, Myanmar; đề xuất nhiệm vụ hỗ trợ đăng ký bảo hộ trong nước và nước ngoài cho các chủ thể OCOP có sản phẩm đạt 4, 5 sao tại thị trường nước ngoài.

Bên cạnh đó, nhiều địa phương kiến nghị hỗ trợ đăng ký bảo hộ trong nước cho 267 sản phẩm 3 sao để làm căn cứ lập hồ sơ đăng ký, xét phân hạng 4 sao cấp tỉnh; hỗ trợ đăng ký bảo hộ ở nước ngoài cho 135 sản phẩm đã được công nhận 4 và 5 sao, là các sản phẩm đã và đang được xuất khẩu ra nước ngoài, các quốc gia đề nghị đăng ký bảo hộ nhiều nhất là Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ và châu Âu.

Theo Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương, Chương trình OCOP đã khẳng định sự phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp của Việt Nam. Nhiều địa phương đã ban hành chính sách riêng để hỗ trợ phát triển sản phẩm OCOP. Đặc biệt, chương trình đã khơi dậy được tiềm năng, thế mạnh của các địa phương về sản phẩm đặc sản, ngành nghề nông thôn.

Bên cạnh đó, các địa phương đã từng bước chuyển đổi sản xuất quy mô nhỏ sang sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị khép kín, gắn với vai trò của các hợp tác xã, doanh nghiệp... Qua thống kê, tỷ lệ chủ thể OCOP xây dựng được vùng nguyên liệu ổn định theo liên kết chuỗi giá trị sản phẩm OCOP là 34,6%.

Đồng thời, chương trình góp phần tạo thêm việc làm, thúc đẩy hướng đi về phát triển sinh kế ở những vùng đặc biệt khó khăn và các nhóm yếu thế như: đồng bào dân tộc thiểu số, phụ nữ (tỷ lệ chủ thể OCOP mở rộng quy mô về lao động là 34,6%; tỷ lệ chủ thể OCOP là nữ giữ ổn định với khoảng 40%, tỷ lệ chủ thể là người dân tộc thiểu số khu vực khó khăn, miền núi chiếm 17,1%).

Năm 2023, xử lý 3.000 vụ xâm phạm quyền SHCN

Theo Cục SHTT, năm 2023 các địa phương đã có nhiều nỗ lực trong công tác thực thi quyền Theo Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương (SHCN) nhằm đẩy lùi nạn hàng giả, hàng xâm phạm quyền SHCN thể hiện ở việc tăng mạnh cả số vụ xử lý và số tiền phạt.

Theo báo cáo của các địa phương, cả nước đã có có 3.049 vụ xâm phạm quyền đã được xử lý (chủ yếu là đối với nhãn hiệu) với tổng số tiền phạt là 36.735.363.000 đồng và hơn 340.000 sản phẩm bị xử lý, tăng 213% về số vụ và 204% tổng số tiền phạt so với năm 2022 (1.430 vụ với tổng số tiền phạt hơn 18 tỉ đồng).

Hoạt động hỗ trợ thực thi quyền SHTT cũng đã được Cục quan tâm, đẩy mạnh thông qua việc cung cấp 306 ý kiến chuyên môn cho các cơ quan thực thi quyền (tăng 40% so với năm 2022); tham dự 07 vụ việc đã kết thúc giải quyết tại tòa án.

Đại diện Cục SHTT cũng cho biết, trong tình hình hiện nay, khi tính hiệu quả của công tác thực thi quyền SHTT trong các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia hoặc đàm phán để ký kết đang có xu hướng đặt ra các yêu cầu ngày càng cao và khắt khe hơn, thì vấn đề cải thiện hiệu quả hoạt động của hệ thống thực thi quyền SHTT của nước ta đang trở thành nhiệm vụ có tính cấp bách.

Để làm được điều này đòi hỏi cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tập huấn, bồi dưỡng các kiến thức chuyên môn về SHCN đối với cán bộ các cơ quan thực thi quyền SHCN, thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ, trao đổi thông tin, kinh nghiệm giữa các cơ quan thực thi quyền SHCN với nhau và với các cơ quan quản lý nhà nước về SHCN ở cả trung ương và địa phương.

Ngoài ra, Cục SHTT cũng cho hay, sẽ tổ chức rà soát, sửa đổi, bổ sung và xây dựng mới các quy chế thẩm định đơn sở hữu công nghiệp theo hướng tối ưu hóa quy trình xử lý đơn; xây dựng và triển khai kế hoạch xử lý đơn sở hữu công nghiệp nhằm thực hiện Nghị quyết số 100/2023/QH15 của Quốc hội, hướng đến năm 2027 đưa thời gian thẩm định đơn về đúng thời hạn theo quy định của pháp luật; đồng thời tăng cường công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động xác lập quyền sở hữu công nghiệp, dịch vụ công trực tuyến...

Cục SHTT cũng đề nghị các địa phương đẩy mạnh cơ chế phối hợp liên ngành trong quản lý nhà nước về SHTT; tăng cường kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các hành vi xâm phạm quyền SHTT, đặc biệt là hành vi xâm phạm quyền SHTT trong môi trường kỹ thuật số.

Bên cạnh đó, tập trung các giải pháp thúc đẩy các hoạt động tạo ra tài sản trí tuệ; khuyến khích, phát triển các hoạt động hỗ trợ về SHTT; khai thác hiệu quả tài sản trí tuệ; tăng cường nguồn nhân lực cho hoạt động SHTT, cũng như chung tay xây dựng văn hóa SHTT./.