Đổi mới và phát triển sản phẩm OCOP

Chương trình 'Mỗi xã một sản phẩm' OCOP được triển khai là cơ hội để các địa phương trong tỉnh quy hoạch lại vùng sản xuất, xác định các sản phẩm nông sản, làng nghề chủ lực và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm.

Sau nhiều năm triển khai, sản phẩm OCOP của tỉnh từng bước khẳng định giá trị và chất lượng trên thị trường, được người tiêu dùng quan tâm. Chương trình OCOP đã có những tác động tích cực, đậm nét đến phát triển kinh tế nông thôn, chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ sang hướng liên kết chuỗi giá trị, theo tiêu chuẩn, quy chuẩn, có truy xuất nguồn gốc và nhu cầu thị trường. Khơi dậy tiềm năng đất đai, sản vật, lợi thế so sánh, đặc biệt là các giá trị văn hóa vùng miền để hình thành các sản phẩm OCOP tích hợp “đa giá trị”, gắn kết giữa phát triển nông nghiệp với dịch vụ, du lịch; nâng cao giá trị sản phẩm, phát huy vai trò của hợp tác xã, doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia sản xuất, tiêu thụ sản phẩm gắn với phát triển kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn mới.

Thông qua Chương trình OCOP, nhiều địa phương quy hoạch vùng nguyên liệu đặc sản, khuyến khích các ngành nghề nông thôn, bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống. Hình thành nhiều sản phẩm OCOP vùng, miền, đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm; có mẫu mã, bao bì đa dạng và thân thiện với môi trường, phù hợp yêu cầu thị trường, góp phần gia tăng giá trị, giúp các chủ thể mở rộng quy mô sản xuất và doanh thu. Chương trình tạo việc làm cho lao động nông thôn; thúc đẩy hướng đi về phát triển sinh kế ở những vùng sâu, vùng xa, đặc biệt khó khăn. Các sản phẩm đạt chứng nhận OCOP có bước tiến về chất lượng, đảm bảo điều kiện, quy định về tem, nhãn mác truy xuất nguồn gốc sản phẩm và hầu hết có mặt tại các siêu thị, trung tâm thương mại, thị trường trong và ngoài tỉnh. Đến nay, toàn tỉnh có 144 sản phẩm OCOP của 91 chủ thể, trong đó có 13 sản phẩm OCOP 4 sao, 131 sản phẩm 3 sao, thuộc 4 nhóm sản phẩm chủ lực, gồm: thực phẩm, đồ uống, thủ công mỹ nghệ, dịch vụ du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái và điểm du lịch.

Tiếp tục đổi mới và phát triển sản phẩm OCOP, năm 2023, cơ sở sản xuất miến dong của gia đình bà Khoảng Khánh Hoa, xóm Khuổi Bó, thị trấn Nguyên Bình đầu tư dây chuyền sản xuất miến tự động từ khâu đánh bột đến ép miến và cán sợi, đặc biệt là cải tiến tấm phơi miến truyền thống bằng lưới để bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Bà Hoa chia sẻ: Để làm nên sợi miến mềm dẻo, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, cơ sở tuân thủ các yêu cầu: không dùng hóa chất tẩy trắng, không pha phẩm màu, không chất bảo quản, phơi miến tự nhiên dưới trời nắng dịu để sợi khô dần, đóng gói, bảo quản sản phẩm đúng quy trình. Vì vậy, sản phẩm miến dong Khánh Hoa có chất lượng đảm bảo, màu sắc đẹp, vị thơm ngon. Trung bình cơ sở sản xuất 2 - 3 tạ miến/ngày.

Sản phẩm thạch đen của Cơ sở sản xuất Đinh Tuyên, tổ 1, thị trấn Đông Khê (Thạch An) đạt OCOP 3 sao, được người tiêu dụng lựa chọn.

Khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương về trồng và chế biến cây thạch đen, Cơ sở sản xuất thạch đen Đinh Tuyên, tổ 1, thị trấn Đông Khê (Thạch An) chủ động đầu tư hệ thống máy móc, chủ động nguyên liệu đầu vào cũng như nguồn nhân lực duy trì sản xuất sản phẩm. Với nỗ lực tìm kiếm thị trường, đổi mới phương thức sản xuất, đa dạng mẫu mã sản phẩm và tuân thủ các quy trình vệ sinh an toàn thực phẩm trong chế biến, năm 2023, sản phẩm thạch đen Đinh Tuyên được chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao. Chị Đinh Thị Kim Tuyên, chủ cơ sở cho biết: Sau khi được công nhận sản phẩm OCOP, sức sản xuất và thị trường tiêu thụ của sản phẩm được tăng lên, cao điểm cơ sở sản xuất hơn 1.200 hộp/ngày. Bên cạnh thạch đen truyền thống, chúng tôi còn chế biến ra nhiều loại sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị hiếu người tiêu dùng như: thạch đen nhân đỗ xanh, nhân lạc; hình thức mẫu mã đẹp, bắt mắt, có tem mác gắn với truy xuất nguồn gốc sản phẩm, tạo sự tin cậy cho người tiêu dùng. Để tăng sức tiêu thụ cho sản phẩm, cơ sở đã kết nối với các chuỗi nhà hàng, siêu thị, các tour, điểm du lịch. Hiện nay, sản phẩm được tiêu thụ ổn định tại Hà Nội, Tuyên Quang, Hải Phòng, Bắc Ninh, Bắc Giang…

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nông Thanh Mẫn cho biết: Sở rà soát, hướng dẫn, hỗ trợ sản phẩm OCOP 4 sao hoàn thiện các điều kiện cần thiết và hoàn thiện hồ sơ gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xem xét, đánh giá và công nhận sản phẩm OCOP 5 sao. Tăng cường công tác hậu kiểm (sau chứng nhận). Tổ chức đánh giá phân hạng ngay khi có sản phẩm hoàn thiện hồ sơ đưa sản phẩm ra thị trường, nhất là sản phẩm có tính mùa vụ. Tập trung hướng dẫn, hỗ trợ các chủ thể OCOP xây dựng vùng nguyên liệu đáp ứng nguồn cung ổn định, kiểm soát được chất lượng, nguồn gốc sản phẩm, xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất sản phẩm OCOP bền vững, hiệu quả. Hỗ trợ các chủ thể ứng dụng khoa học công nghệ trong khâu bảo quản sản phẩm, tổ chức sản xuất, thiết kế bao bì, mẫu mã sản phẩm để mỗi sản phẩm tham gia OCOP có những nét đặc trưng riêng; tập huấn các quy định sử dụng logo nhãn hiệu chứng nhận sản phẩm OCOP, trang bị kỹ năng về quảng bá, xúc tiến thương mại sản phẩm OCOP trên các nền tảng mạng xã hội, phát triển sản phẩm OCOP gắn với phát triển dịch vụ, du lịch của địa phương.

Toàn tỉnh phấn đấu năm 2024 có thêm 30 sản phẩm đăng ký mới được công nhận OCOP đạt hạng 3 sao trở lên; hỗ trợ hoàn thiện hồ sơ nâng hạng 1 sản phẩm có tiềm năng lên hạng 5 sao; chuẩn bị tốt điều kiện tổ chức các hội chợ xúc tiến thương mại sản phẩm OCOP cấp tỉnh, huyện và lựa chọn các sản phẩm đặc trưng tham gia hội chợ thương mại khu vực, trong nước và quốc tế. Xây dựng 4 điểm mua sắm gắn với hệ thống các cửa hàng giới thiệu sản phẩm OCOP và đặc sản địa phương. Duy trì, củng cố 100% sản phẩm OCOP được đánh giá, phân hạng…